 |
Auteur: Ed Hupkens Met dank aan de Werkgroep Toponymie, Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch |
Tekening door W. van de Ven van de Sint-Jan (1525) met huisjes van het Groot Begijnhof. Tekening: Stadsarchief, nr. 0011186
Op het plein wat nu Parade heet lag in de Middeleeuwen het Groot Begijnhof. Volgens een oorkonde waren er in 1274 al begijnen of bagijnen in Den Bosch. Begijnen hadden een status tussen die van een kloosterling en een leek in. Zij legden wel een gelofte van gehoorzaamheid en kuisheid af, maar niet voor eeuwig. Begijnen konden altijd het hof verlaten. Een gelofte van armoede ontbrak geheel. Het Groot Begijnhof was zeer uitgestrekt, het was een van de grootste begijnhoven van de zuidelijke Nederlanden. Het omvatte het gebied van de huidige Parade, het Theater en de Cavaleriestraat tot aan de Binnendieze. Alles met een hoge muur omsloten. De hoofdpoort was tussen de Sint-Jan en de huidige plebanie aan de Choorstraat, er was nog een kleine poort aan de Peperstraat. Het begijnhof was verdeeld in het eigenlijke hof voor de welgestelde begijnen en de kleine en grote infirmerie waar de arme begijnen gehuisvest waren. In de bloeitijd woonden er 300 begijnen. De begijnen mochten een eigen kerk, kerkhof en priester hebben. In 1304 was de driebeukige kerk gereed, deze was aan Sint-Nicolaus toegewijd. De begijnen besteedden hun tijd met bidden, lesgeven aan meisjes en met weven. Met dit laatste verdienden ze niet alleen hun kost, maar betaalden ze ook de bomen op het begijnhof. Dat waren lindebomen, al vanaf de vroege middeleeuwen een symbool van Maria. De begijntjes stonden in Den Bosch in hoog aanzien. Tijdens de Beeldenstorm van 1566 werd het begijnhof met rust gelaten.