 |
Auteur: Ed Hupkens Met dank aan de Werkgroep Toponymie, Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch |
Het Oud Bogardenstraatje gezien vanaf de Verwersstraat. Foto: Ed Hupkens
Midden in een wijk, die in de late middeleeuwen het centrum was van de lakenindustrie, leefde een kleine, typisch middeleeuwse kloostergemeenschap: de bogarden. Een stil zijsteegje van de Verwersstraat, het Oud Bogardenstraatje, herinnert eraan dat zij in deze buurt hebben geleefd en gewerkt. Bogarden of begarden waren vrome mannen die naar het voorbeeld van de begijnen in de 13e eeuw, gezamenlijk leefden en zich toelegden op gebed, innerlijk leven en handenarbeid. In 1309 kochten enkele mannen een huis in de Verwersstraat, ongeveer op de plaats van het huidige Noordbrabants Museum en bestempelden het tot klooster. De bogarden verdienden de kost met het weven van wollen lakens. Net als de begijnen waren het geen echte kloosterlingen, maar hadden ze een status tussen een kloosterling en leek in. Bogarden kun je mannelijke begijnen noemen. In 1439 namen ze de regel en kledij van de derde orde van Sint Franciscus aan, enkele bogarden werden tot priester gewijd. In 1467 sloten acht bogarden zich aan bij de orde van de kruisheren. Naderhand ontstond er een conflict tussen de nieuwe kruisheren en de overgebleven bogarden over het eigendomsrecht van de kloostergebouwen. Paus Paulus II besliste in 1469 ten gunste van de bogarden, waardoor de kruisheren gedwongen waren te vertrekken. Het aantal bogarden was in 1526 tot zeventien opgelopen. Daarna begint er langzaam een verval in te treden. Omstreeks 1588 was hun klooster bijna uitgestorven, er leefden er toen nog twee. Het klooster werd afgestaan aan de zusters van Sint Annenborch, in 1613 kochten de Jezuïeten het.